نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

2 مربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر

3 کارشناس ارشد دانشگاه بوعلی‌سینا همدان

4 دانشیار دانشگاه علوم پزشکی همدان

5 استادیار دانشگاه بوعلی سینا همدان

6 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت دبیر شهید‌رجایی

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر تمرین مقاومتی بر سطوح سرمی فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF)، فاکتور رشد فیبروبلاست پایه (bFGF) و سطوح پلاسمایی هورمون رشد (GH) و کورتیزول در مردان سالم غیر­فعال می­باشد. بدین­منظور، از میان دانشجویان دانشگاه تهران، 20 دانشجوی غیرفعالبه­صورت تصادفی به دو گروه تمرین مقاومتی دایره­ای(n=10) (­با میانگین­ سنی 24/1 سال، قد 7/172سانتی­متر،وزن 20/67 کیلوگرم،شاخص تودۀ بدنی 93/18 کیلوگرم بر مترمربع ­و درصد چربی 6/17)و کنترل (n=10)(­با میانگین ­سنی 6/23سال، قد 3/173 سانتی­متر، وزن 2/66 کیلوگرم، شاخص تودۀ بدنی 66/20 کیلوگرم بر مترمربع ­و درصد چربی 59/20) تقسیم شدند. پس از نمونه­گیری اولیه (تعیین میزان پایۀ سرمی)، گروه تمرین مقاومتی دایره­ای به­مدت پنج هفته به فعالیت پرداختند. به­منظور حذف پاسخ آخرین جلسۀ تمرینی، نمونه­گیری خونی 48 ساعت پس از آخرین جلسۀ تمرین به­عمل آمد. کلیۀ تجزیه و تحلیل داده­ها در سطح معناداری P≤0.05 و با استفاده از نرم­افزار اس. پی. اس. اس 18 انجام شد. نتایج آزمون تی مستقل نشان می­دهد که به­دنبال تمرینات مقاومتی، مقادیر  VEGF(P=0.033) و هورمون رشد (P=0.001) به نسبت گروه کنترل، افزایش معنا­داری داشته است؛ در­حالی­که در کورتیزول (P=0.266) و bFGF (P=0.086) تغییر معناداری مشاهده نمی­شود. همچنین، نتایج آزمون هم­بستگی حاکی از آن است که پس از پنج هفته تمرین مقاومتی، ضریب   هم­بستگی بالاییبین تغییرات هورمون رشد و VEGF در پس­آزمون وجود دارد (r=0.74)­ که این ضریب هم­بستگی معنا­دار می­باشد (P=0.014). به­نظر می­رسد پنج هفته تمرین مقاومتی با افزایش عامل رشد اندوتلیال عروقی و هورمون رشد بتواند افزایش رگ­زایی را به­دنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1) Olfert I, Mark Richard A, Howlett D, Wagner E, Ellen C, Breen D. Myocyte vascular endothelial growth factor is required for exercise-induced skeletal muscle angiogenesis. American Journal of Physiology. 2010; 4: 1059-67.
2) Turner M, Cortney A, Stanley J, Watson H. The fibroblast growth factor family: Neuro modulation of affective behavior. 2012; 76(1): 160-74.
3) Dan N, Alon E, Frank Z, Dan M. Effect of rhIL-6 infusion on GH-IGF-I axis mediators in humans. Regulatory, Integrative and Comparative Physiology. 2006; 291: 1663-8.
4) Loufrani L, Henrion D. Role of the cytoskeleton in flow (shear stress) induced dilation and remodeling in resistance arteries. Medical and Biological Engineering and Computin. 2008; 46(5): 451-60.
5) Esfahanni P, Jahangir K, Khazaei M. Alterations of plasma nitric oxide, vascular endothelial growth factor, and soluble form of its receptor (sFlt-1) after resistance exercise: An experimental study. Advanced Biomedical Research. 2014; 31(3): 140-50
6) شکرچی­زاده پریوش، خزاعی مجید، قراخانلو رضا، کریمیان جهانگیر، صفرزاده علیرضا. اثر تمرینات مقاومتی بر سطوح پلاسمایی نیتریک اکساید، فاکتور رشد اندوتلیال عروق و گیرنده­های نوع 1 آن در رت­های نر سالم. نشریۀ علوم پزشکی اصفهان.1391؛ 8 (6): 30ـ17.
7) مهرو مهرنوش، گایینی عباسعلی، چوبینه سیروس، جاویدی محسن. تغییرات عوامل تحریکی رگ­زایی ناشی از تمرین مقاومتی فزاینده در رت­های دیابتی. نشریۀ دیابت و متابولیسم ایران .1393؛ 14(1): 8ـ1.
8) Thum T, Sarah H, Ivonne K, Dirk O. Age-dependent impairment of endothelial progenitor cells is corrected by growth hormone mediated increase of insulin-like growth factor-1. Circulation Research. 2007; 100(3): 434-43.
9) Poulaki V, Joussen A, Mitsiades N, Mitsiades C, Iliaki E, Adamis A. Insulin-like growth Factor-I plays a pathogenetic role in diabetic retinopathy. The American Journal of Pathology. 2004; 165(2): 457-69.
10) حمزه­زاد بروجنی الهام، نظرعلی پروانه، کردی محمدرضا. تأثیر 4 هفته تمرین تناوبی شدید (HIIT) بر سطوح GH، IGF-1،IGFBP-3 و کورتیزول سرم زنان تیم ملی بسکتبال ایران. نشریۀ فیزیولوژی ورزشی. 1392؛ 19: 58ـ143.
11) Thum T, Tsikas D, Frölich J, Borlak J. Growth hormone induces eNOS expression and nitric oxide release in a cultured human endothelial cell line. FEBS Letters. 2003; 555(3): 567-71.
12) Egginton S. Invited review: Activity-induced angiogenesis. Pflügers Archiv European Journal of Physiology. 2009; 457(5): 963-77.
13) Prior B, Yang­ R, Terjung T. What makes vessels grow with exercise training? Journal of Applied Physiology. 2004; 97: ­1119-28.
14) Logsdon F, Elizabeth A, Stacey D, Finley G, Aleksander S, Popel T, et al. A systems biology view of blood vessel growth and remodeling. Journal of Cellular and Molecular Medicine. 2014; 18(8): 1491-508.
15) Griffin É, Mullally S, Foley C, Warmington S, O'Mara S, Kelly Á. Aerobic exercise improves hippocampal function and increases BDNF in the serum of young adult males. Physiology & Behavior. 2011; 104(5): 934-41.
16) عنابستانی محبوبه، حسینی کاخک سیدعلیرضا، حامدی­نیا محمدرضا. مقایسۀ تمرینات ترکیبی با انسداد عروق و بدون انسداد عروق بر عوامل منتخب آمادگی جسمانی زنان یائسه. نشریۀ فیزیولوژی ورزشی. 1393؛ 6(21): 36ـ123.
17) Qi Z, He J, Zhang Y, Shao Y, Ding S. Exercise training attenuates oxidative stress and decreases p53 protein content in skeletal muscle of type 2 diabetic Goto-Kakizaki rats. Free Radical Biology and Medicine. 2011; ­50(7): 794-800.
18) Kraemer W, Ratamess N. Fundamentals of resistance training: Progression and exercise prescription. Medicine and Science in Sports and Exercise. 2004; 36(4):       674-88.
19) قراخانلو رضا، صارمی عباس، امیدفر کبری، شرقی ساسان، قرائتی محمدرضا. اثر تمرین مقاومتی بر سطوح سرمی میوستاتین، تستوسترون و کورتیزول در مردان جوان. فصل­نامۀ المپیک.1387؛ (43): 43ـ16.
20) McCall G, Byrnes W, Fleck S, Dickinson A, Kraemer W. Acute and chronic hormonal responses to resistance training designed to promote muscle hypertrophy. Canadian Journal of Applied Physiology. 1999; 24(1): 96-107.
21) مرندی محمد، محبی حمید، قراخانلو رضا، نادری غلامعلی. واکنش­های IGF-1، GH و تستسترون به یک جلسه فعالیت بدنی شدید. فصل­نامۀ­ المپیک. 1383؛ 4­(28): 15ـ8.
22) Höffner L, Nielsen H, Langberg Y, Hellsten M. Exercise but not prostanoids enhance levels of vascular endothelial growth factor and other proliferative agents in human skeletal muscle interstitium. The Journal of Physiology. 2003; 550(1): 217-25.
23) Brunet-Dunand S, Vouyovitch C, Araneda S, Pandey V, Vidal L, Print C. Autocrine human growth hormone promotes tumor angiogenesis in mammary carcinoma. Endocrinology. 2009; 150(3): 1341-52.
24) McArdle W, Katch V, Katch L. Exercise physiology: Nutrition, energy, and human performance. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott, Williams & Wilkins; 2010: 137-49
25) Pedersen B K, Steensberg A, Fischer C, Keller C, Keller P, Plomgaard P, et al. The metabolic role of IL-6 produced during exercise: Is IL-6 an exercise factor? Proceeding of the Nutrition Society. 2004; 63(2): 263–7.
26) Schulze‐Tanzil G, Al‐Sadi E, Wiegand W, Ertel C, Busch B, Kohl T, et al. The role of pro‐inflammatory and immunoregulatory cytokines in tendon healing and rupture: New insights. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports. 2011; 21(3):      337-51.
27) Gavin T, Drew C, Kubik W, Pofahl R, Hickner T. Acute resistance exercise increases skeletal muscle angiogenic growth factor expression. Acta Physiologica. 2007; 191(2): 139-46.
28) Lin K, Jiumao L, Jianheng Z, Wei Xu, Zhenfeng H, Jun P. Qianliening capsule inhibits benign prostatic hyperplasia angiogenesis via the HIF‑1α signaling pathway. Experimental and Therapeutic Medicine. 2014; 8)1): 118-24.
29) روزبهانی پریسا، میرزایی بهمن. تأثیر فعالیت تناوبی شدید در شرایط هایپوکسی نورموباریک و نورموکسی بر مقادیر اینتربوکین-6 و ارتباط آن با گلوکز در جوانان غیرورزشکار. نشریۀ فیزیولوژی ورزشی. 1393؛ 6­(24): 30ـ15.
30) Helge J, Stallknecht B, Pedersen B K, Galbo H, Kiens B, Richter E A. The effect of graded exercise on IL-6 release and glucose uptake in human skeletal muscle. The Journal of­ Physiology. 2003; 546: 299-305.
31) Brown M, Hudlicka O. Modulation of physiological angiogenesis in skeletal muscle by mechanical forces: Involvement of VEGF and metalloproteinases. Angiogenesis. 2003; 6(1): 1-14.
32) Sakayama K, Mashima N, Kidani T, Miyazaki T, Yamamoto H, Masuno H. Effect of cortisol on cell proliferation and the expression of lipoprotein lipase and vascular endothelial growth factor in a human osteosarcoma cell line. Cancer Chemotherapy and Pharmacology. 2008; 61(3): 471-9.
33) Gao T, Lin Z, Jin X. Hydrocortisone suppression of the expression of VEGF may relate to toll-like receptor (TLR) 2 and 4. Current Eye Research. 2009; ­34(9): 777-84.