تأثیر فعالیت‌های ورزشی استقامتی بر برخی متغیرهای وابسته به دیابت نوع دو: مروری نظام‌‌مند و فراتحلیل مطالعات انجام‌شده در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان
مسعود رحمتی 1
محمد شریعت زاده 2
نسیم آذری 3
1 دانشیار فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه لرستان
2 استادیار فیزیولوژی ورزشی، پژوهشگاه تربیت‌بدنی و علوم ورزشی
3 دانشجوی کارشناسی‌ارشد فیزیولوژی ورزشی، دانشگاه لرستان
10.22089/spj.2017.4341.1581
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر، فراتحلیل تأثیر فعالیت‌های ورزشی استقامتی بر برخی متغیرهای وابسته به دیابت نوع دو در مطالعات انجام‌شده در داخل کشور بود. پایگاه‌های اطلاعاتی sid.ir و magiran.com و نیز سامانة نشریات علمی و پژوهشی موردتأیید وزارت علوم در رشتة تربیت‌بدنی، از سال 1380 تا 1395 جست‌وجو شدند. فهرست منابع مورداستفاده در تمامی مقالاتی که در جست‌وجوی الکترونیک یافت شدند، به شکل دستی ارزیابی شد تا سایر منابع احتمالی نیز پیدا شوند. کلیدواژه­های مورداستفاده برای جست‌وجو، دیابت نوع دو در ترکیب با «دیابت» یا «تمرین استقامتی» یا «تمرین هوازی» یا «فعالیت ورزشی» یا «حساسیت انسولینی» یا «نیمرخ لیپیدی» یا «گلوکز خون ناشتا» و در ترکیب با "HbA1c" بود. تجزیه‌وتحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار STATA نسخة 12 انجام شد و سطح معناداری 0.05   ≥P درنظر گرفته شد. به‌طورکلی، 85 مقاله در بررسی اولیه یافت شدند که پس از بررسی معیارهای ورود، سه مقاله شرایط لازم برای ورود به این پژوهش را داشتند. نتایج نشان داد که میان فعالیت ورزشی استقامتی و سطوح گلوکز خون (0.0001 =P ، 423/0- تا 396/1-  95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و انسولین (0.0001 = P، 469/0- تا 479/1-  95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و مقاومت به انسولین (0.0001 =P ، 591/0- تا 605/1- 95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و هموگلوبین گلیکوزیله (0.001 =P ، 369/0- تا 334/1- 95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و LDL-c (0.007 = P، 172/0- تا 111/1- 95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و HDL-c (0.0001 =P ، 591/0- تا 605/1- 95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و تری گلیسرید (0.018 = P، 097/0- تا 030/1- 95% CI)، فعالیت ورزشی استقامتی و کلسترول ( 0.002= P، 281/0- تا 229/1- 95% CI) ارتباط معناداری وجودداشت.

 
کلیدواژه‌ها
دیابت نوع دو
نیمرخ لیپیدی
حساسیت انسولینی
فعالیت ورزشی استقامتی
هموگلوبین گلیکوزیله
فراتحلیل

موضوعات

  1. Guariguata L, Whiting D. R, Hambleton I, Beagley J, Linnenkamp U, Shaw J. E. Global estimates of diabetes prevalence for 2013 and projections for 2035. Diabetes research and clinical practice, 2014; 103(2): 137-49.
  2. Imperator G, Boyle J. P, Thompson T. J, Case D, Dabelea D, Hamman R. F, Rodriguez B. L. Projections of Type 1 and Type 2 Diabetes Burden in the US Population Aged< 20 Years Through 2050 Dynamic modeling of incidence, mortality, and population growth. Diabetes care, 2012; 35(12): 2515-20.
  3. Lotfi M. H, Saadati H, Afzali M. Prevalence of diabetes in people aged≥ 30 years: the results of screen-ing program of Yazd Province, Iran, in 2012. Journal of research in health sciences, 2013; 14(1): 88-92. (In Persian)
  4. American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes. Journal of Diabetes Care, Jan, 2013; 33: PP;11-61
  5. Laffel L. Ketone bodies: a review of physiology, pathophysiology and application of monitoring to diabetes. Diabetes/metabolism research and reviews, 1999; 15(6): 412-26.
  6. Yang Z, Scott C. A, Mao C, Tang J, Farmer A. J. Resistance exercise versus aerobic exercise for type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Sports medicine, 2014; 4(4): 487-99.
  7. Rahmati M, Gharakhanlou R, Movahedin M, Mowla S. J, Khazani A, Fouladvand M, Golbar S. J. Treadmill Training Modifies KIF5B Moter Protein in the STZ-induced Diabetic Rat Spinal Cord and Sciatic Nerve. Archives of Iranian Medicine (AIM), 2015; 18(2): 94-101. (In Persian)
  8. Boule N. G, Haddad E, Kenny G. P, Wells G. A, Sigal R. J. Effects of exercise on glycemic control and body mass in type 2 diabetes mellitus: a meta-analysis of controlled clinical trials. Jama, 2001; 286 (10): 1218-27.
  9. Snowling N. J, Hopkins W. G. Effects of different modes of exercise training on glucose control and risk factors for complications in type 2 diabetes patients: a meta-analysis. Diabetes Care, 2006; 29(11): 2518-27.
  10. Thomas D. E, Elliott E. J, Naughton G. A. Exercise for type 2 diabetes mellitus. Cochrane Database Syst Rev Cochrane Database Syst Rev, Jul 2006; 19(3).
  11. Higgins J. P, Altman D. G, Gøtzsche P. C, Jüni P, Moher D, Oxman A. D, Sterne J. A. The Cochrane Collaboration’s tool for assessing risk of bias in randomized trials. Bmj, 2011; 343: d5928.
  12. Bastami AR, Dalvandi A, Khankeh HR, Bastami M, Pashaii sabet F. The effect of resiliency skills training on attitude toward substance abuse in secondary school students of Khorramabad. Iranian Journal of Rehabilitation Research in Nursing. 2016; 2(7): 27-37.(In Persian)
  13. Soori R, Farahani A, Noori F. Effects of aerobic training on vascular endothelial activity (sICAM-1) Insulin resistance index in sedentary diabetic (type II) Woman. Sport Physiology. 2013; (19): 81-96. (In Persian)
  14. Soori R, Hassani Sh, Vahabi C. Iranian Effect of aerobic interval training on serum RBP4 and insulin resistance index in diabetes type 2. Iranian journal of diabetes and metabolism. 2011; 10(4), 1390-7. (In Persian)
  15. Kim E. S, Im J. A, Kim K. C, Park J. H, Suh S. H, Kang E. S, Lee H. C. Improved insulin sensitivity and adiponectin level after exercise training in obese Korean youth. Obesity, 2007; 15(12): 3023-30.
  16. Henriksen E. J. Invited review: Effects of acute exercise and exercise training on insulin resistance. Journal of Applied Physiology, 2002; 93(2): 788-96.
  17. Assarzade Noushabadi M, Abedi B. Effects of combination training on insulin resistance index and some inflammatory markers in inactive men. Quarterly of Ofoghe Danesh. Fall 2012; 18(3): 95-101.
  18. Bonen A, Dohm G. L, Van Loon L. J. Lipid metabolism, exercise and insulin resistance in youth: a meta-analysis. Pediatrics, 2006; 133(1), e163-e174ction. Essays in biochemistry, 42, 47-59.
  19. Moore C. E, Hartung G. H, Mitchell R. E, Kappus C. M, Hinderlitter, J. The relationship of exercise and diet on high-density lipoprotein cholesterol levels in women. Metabolism, 1983; 32(2): 189-96.
  20. Dolkas C. B, Greenleaf J. E. Insulin and glucose responses during bed rest with isotonic and isometric exercise. Journal of Applied Physiology, 1977; 43(6): 1033-8.
  21. Schneider S. H, Amorosa L. F, Khachadurian A. K, Ruderman N. B. Studies on the mechanism of improved glucose control during regular exercise in typ 2 (non-insulin-dependent) diabetes. Diabetologia, 1984; 26(5): 355-60.
  22. Krotkiewski M. P, Loaroth K, Manrowoukas, et al. Effects of physical training on insulin secretion and effectiveness and glucose. Diabetologia, Dec 1995; 28(12):881-90.
  23. Randle P. J, Garland P. B, Hales C. N, Newsholme E. A. The glucose fatty-acid cycle its role in insulin sensitivity and the metabolic disturbances of diabetes mellitus. The Lancet, 1963; 281(7285): 785-89.
  24. Howarth F. C, Marzouqi F. M, Al Saeedi A. M, Hameed R. S, Adeghate E. The effect of a heavy exercise program on the distribution of pancreatic hormones in the streptozotocin-induced diabetic rat. JOP. 2009; 10(5): 485-91.
  25. Arciero P. J, Vukovich M. D, Holloszy J. O, Racette S. B, Kohrt W. M. Comparison of short-term diet and exercise on insulin action in individuals with abnormal glucose tolerance. Journal of Applied Physiology, 1999; 86(6): 1930-5.
  26. Rodnick K. J, Haskell W. L, Swislocki A. L, Foley J. E, Reaven G. M. Improved insulin action in muscle, liver, and adipose tissue in physically trained human subjects. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 1987; 253(5): 489-95.
  27. Nelson K. M, Reiber G, Boyko E. J. Diet and exercise among adults with type 2 diabetes findings from the third national health and nutrition examination survey (NHANES III). Diabetes care, 2002; 25(10): 1722-8.
  28. American College of Sports Medicine. Position stand on the recommended quantity and quality of exercise for developing and maintaining cardiorespiratory muscular fitness in healthy adults. Med Sci Sports Exerc, 1990; 22: 265-74.
  29. De Groot P. C. E, Hjeltnes N, Heijboer A. C, Stal W, Birkeland K. Effect of training intensity on physical capacity, lipid profile and insulin sensitivity in early rehabilitation of spinal cord injured individuals. Spinal cord, 2003; 41(12): 673-9.
  30. Hahn V, Halle M, Schmidt-Trucksäss A, Rathmann W, Meisinger C, Mielck A. Physical activity and the metabolic syndrome in elderly German men and women results from the population-based KORA survey. Diabetes Care, 2009; 32(3): 511-3.
  31. Johnson J. L, Slentz C. A, Houmard J. A, Samsa G. P, Duscha B. D, Aiken L. B, Kraus W. Exercise training amount and intensity effects on metabolic syndrome (from Studies of a Targeted Risk Reduction Intervention through Defined Exercise). The American journal of cardiology, 2007; 100(12): 1759-66.
  32. Mourier A, Gautier J. F, De Kerviler E, Bigard A. X, Villette J. M, Garnier J. P. Cathelineau G. Mobilization of visceral adipose tissue related to the improvement in insulin sensitivity in response to physical training in NIDDM: effects of branched-chain amino acid supplements. Diabetes care, 1997; 20(3): 385-91.
  33. Zhu J, Schott M, Liu R, Liu C, Shen B, Wang Q, Papewalis C. Intensive glycemic control lowers plasma visfatin levels in patients with type 2 diabetes. Hormone and metabolic research, 2008; 40(11): 801-5.
  34. Snowling N. J, Hopkins W. G. Effects of different modes of exercise training on glucose control and risk factors for complications in type 2 diabetes patients: a meta-analysis. Diabetes Care, 2006; 29(11): 2518-27.
  35. Ghardashi Afousi A, Gaeini A, Gholami Borujeni B. The effect of aerobic interval training on endothelial vasculature function in type 2 diabetes patient. IJRN. 2016; 2 (3) :27-39. (In Persian)
فیزیولوژی ورزشی
دوره 11، شماره 41
فروردین 1398
صفحه 81-104

  • تاریخ دریافت 27 خرداد 1396
  • تاریخ بازنگری 12 مهر 1396
  • تاریخ پذیرش 16 آبان 1396