فراتحلیل اثربخشی گیاه دارویی زعفران بر نشانگران آنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی در فعالیت ورزشی

هلالی زاده, معصومه; لبافی حسین آبادی, محمدرضا; روحانی, هادی; حاجی آقایی, رضا; حاتمی, الهه

doi:10.22089/spj.2018.6443.1817

فراتحلیل اثربخشی گیاه دارویی زعفران بر نشانگران آنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی در فعالیت ورزشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

معصومه هلالی زاده ¹

محمدرضا لبافی حسین آبادی ²

هادی روحانی ¹

رضا حاجی آقایی ³

الهه حاتمی ⁴

¹ استادیار فیزیولوژی ورزشی، پژوهشگاه علوم ورزشی

² استادیار کشت و توسعه، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکدة گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران

³ استادیار فارماکوگنوزی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، پژوهشکدة گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی، کرج، ایران

⁴ کارشناسی‌ارشد فیزیولوژی ورزشی، پژوهشگاه علوم ورزشی

10.22089/spj.2018.6443.1817

چکیده

هدف از انجام مطالعة حاضر، تجمیع نتایج متناقض چندین پژوهش انجام‌شده دربارة اثربخشی گیاه دارویی زعفران بر نشانگران آنزیمی دفاع آنتیاکسیدانی در فعالیت ورزشی بود. این فراتحلیل شامل نتایج جمع‌آوری‌شده از مجموع چهار مطالعة دارای شرایط است که از بین 12 پژوهش انجام‌شده در این زمینه برگزیده شد. تمامی پژوهش‌ها مورد-شاهدی و انسانی بودند (تعداد = 70) و در آن‌ها اثربخشی مکملیاری با زعفران پیش از انجام فعالیت ورزشی هوازی بر مقادیر آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز ارزیابی شده بود. با توجه به معنادارنبودن مقدار P (P = 0.155) در شاخص I2 ، از مدل اثرات ثابت استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل آماری نتایج با استفاده ازنسخة دوم نرم‌افزارCMA انجام شد و اندازة اثر ازطریق اختلاف میانگین استانداردشده (SMD) محاسبه شد. درمجموع، 10 اندازة اثر در این مطالعات مشاهده شد که پنج اندازة اثر مثبت و پنج اندازة اثر منفی بودند. براساس نتایج، SMD آنزیمهای آنتیاکسیدان در گروه مکمل (671/0) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان = 005/1-337/0، P = 0.01). SMD آنزیمهای آنتیاکسیدان در گروه مکمل + تمرین (77/0) نیز نسبت به گروه کنترل مـعنادار بود (فاصلة اطمینان = 105/1-436/0، P = 0.01). در برآورد دفاع آنتیاکسیدانی ازطریق آنزیم کاتالاز، SMD گروه مکمل (604/0) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان = 161/1-048/0، P = 0.05)؛ درحالیکه SMD گروه مکمل + تمرین (243/0) نسبت به گروه کنترل معنادار نبود(فاصلة اطمینان = 789/0-302/0-). در برآورد دفاع آنتیاکسیدانی ازطریق آنزیم سوپراکسید دیسموتاز، SMD گروه مکمل (464/1) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان =082/2-846/0-،P = 0.01) و SMD گروه مکمل + تمرین (306/1) نسبت به گروه کنترل معنادار بود (فاصلة اطمینان = 908/1-705/0،P = 0.01). براساس جمعبندی نتایج مطالعات می‌توان نتیجه‌گیری کرد که مکملیاری با زعفران موجب افزایش آنزیمهای دفاع آنتی‌اکسیدانی در فعالیت ورزشی میشود. بیشترین میزان اثربخشی زعفران در مقدار آنزیم سوپراکسید دیسموتاز مشاهده شد، اما این اثربخشی بر مقدار کاتالاز در فعالیت ورزشی تأیید قرار نشد.

کلیدواژه‌ها

زعفران

گیاه دارویی

مکمل‌یاری

فعالیت ورزشی هوازی

شاخص‌های آنزیمی دفاع آنتی‌اکسیدانی

20.1001.1.2322164.1399.12.45.8.3

موضوعات

تغذیه ورزشی

Thirumalai T, Therasa SV, Elumalai EK, David E. Intense and exhaustive exercise induce oxidative stress in skeletal muscle. Asian Pac J Trop Dis. 2011;1(1):63-6.
Belviranl M, Gökbel H, Okudan N, Başaralı K. Effects of grape seed extract supplementation on exercise-induced oxidative stress in rats. Br J Nutr. 2012;108(2):249-56.
Dias T, Rosario Bronze M, Houghton P, Mota Filipe H, Paulo A. The flavonoid-rich fraction of Coreopsis tinctoria promotes glucose tolerance regain through pancreatic function recovery in streptozotocin-induced glucose-intolerant rats. J Ethnopharmacol. 2010;132(2):483-90.
Keong Chen Ch, Singh Harbindar J, Singh R. Effects of palm vitamin E supplementation on exercise induced oxidative stress and endurance performance in the heat. J. Sport Sci Med. 2006;5:629-39.
Atashak S. A review of the antioxidant effects of medicinal plants in athletes. J. Med. plants. 2013;14(2):1-14.
Zolfeghar Didani H, Kargarfard M, Azad Marjani V. The effects of vitamin supplementation on oxidative stress indices after anaerobic activity in Water Polo players. J Isfahan Med Sch. 2012;30:1119-30.
Fogarty MC, Hughes CM, Burke G, Brown J, Trinick TR, Duly E, et al. Exercise-induced lipid peroxidation: Implications for deoxyribonucleic acid (DNA) damage and systemic free radical production. Environ Mol Mut. 2011;52:35-42.
Tauler P, Sureda A, Cases N, Aguiló A, Rodríguez-Marroyo JA, Villa G. Increased lymphocyte antioxidant defences in response to exhaustive exercise do not prevent oxidative damage. J Nutr Biochem. 2006;17:665-71.
Valado A, Pereira L, Paula C. Effect of the intense anaerobic exercise on nitric oxide and malondialdehyde in studies of oxidative stress. J Biol Biomed Engineer. 2007;1:78-82.
Goldfarb A, McKenzie M, Bloomer R. Gender comparisons of exercise-induced oxidative stress: Influence of antioxidant supplementation. APPL PHYSIOL NUTR ME. 2007;32:1124-31.
Razavi B, Imanshahidi M, Abnus K, Hosseinzade H. Cardiovascular effects of saffron and its active constituents: A review article. Saffron Agron & Technol. 2013;1(2):3-13. (In Persian).
Imenshahidi M, Hosseinzadeh H, Javadpour Y. Hypotensive effect of aqueous saffron extract (Crocus sativus L.) and its constituents, Safranal and Crocin, in normotensive and hypertensive rats. Phytother Res. 2010;24:990-4.
Sheng L, Qian Z, Zheng S, Xi L. Mechanism of hypolipidemic effect of crocin in rats: Crocin inhibits pancreatic lipase. European Journal of Pharmacology. 2006;543: 116-22.
Grisolia S. Hypoxia, saffron and cardiovascular disease. Lancet. 1974;2:41-2.
Herbold NH, Visconti BK, Frates S, Bandini L. Traditional and nontraditional supplement use in collegiate female varsity athletes. Int J Sport Nutr Exer Met. 2004;14:586-93.
Moradi Z, Shemshaki F, Basami M. The effects of saffron supaseandplementation on changes in superoxide dismutase and catalase during strenuous anaerobic exercise in young women. Sport Physiol. 2012;14(4):119-30. (In Persian).
Meamarbashi A, Rajabi A. Preventive effects of 10-day supplementation with saffron and Indomethacin on the delayed-onset muscle soreness. Clinic J Sport Med. 2014;18:53-66. (In Persian).
Atashak S. A review of the antioxidant effects of medicinal plants in athletes. J. Med Scie. 2015; 14(54).1-14.
Sari-Sarraf V, Babaei H, Hagravan J, Zolfi HR. The effects of short-term grape seed extract (GSE) supplementation on malondialdehyde and serum creatine kinase subsequent to aerobic exercise in men. Modern Olympic. 2015;2(2):105- 16.
Emamghoreshi M, Ghasemi F. The effect of subchronic administration of the aqueous and hydro-alcoholic extracts of Crocussativus from Estahbanat, Fars province, on mice. Armaghane-Danesh. 2011;6(16):527-36. (In Persian).
Fatehi M, Rashidabady T, Fatehi-Hassanabad Z. Effects of Crocus sativus petals extract on rat blood pressure and on responses induced by electrical field stimulation in the rat isolated vas deferens and guinea-pig ileum. J. Ethnopharmacol. 2003;84 (2-3):199-203.
Hosseinzade H, Karimi G, Niapoor M. Antidepressant effect of Crocus sativus L.stigma extracts and their constitutes, crocin and safranal, in mice. J. Med Plants. 2004;11:48-58. (In Persian).
Moghadam MH, Shahabian M, Esmaeili H, Hossein Zadeh H. Safety evaluation of saffron (Crocus sativus) tablets in healthy volunteers. Phytomedicine. 2008;15: 1032-7. (In Persian).
Razavi B, Imanshahidi M, Abnus K, Hosseinzade H. Cardiovascular effects of saffron and its active constituents: A review article. Saffron Agron & Technol. 2013;1(2): 3-13. (In Persian).
Sheng L, Qian Z, Zheng S, Xi L. Mechanism of hypolipidemic effect of crocin in rats: Crocin inhibits pancreatic lipase. Europ J. Pharmacol. 2006;543:116-22.
Memarbashi A, Hakimi V. Effects of saffron supplementation on the cardio-respiratory endurance in healthy inactive girls. J saffron agron technol. 2014;2(3):225-30.
Khosravi A, Mirzaei B, Mehrabani J, Rasoulian B. The interaction effects of aerobic training and Saffron extracts consumption on anti-oxidant defense system of heart and brain premotor cortex of young male rats following an acute bout of exhaustive endurance exercise. J. Sport Physiol. 2014;7(25):109-30.
Moradi Z, Shemshaki A, Basami M. Effect of acute aerobic exercise with saffron supplementation on non-oxidative stress in young female athletes. Paper presented at: 6^th national congress of physical education and sport sciences students of Iran; Tehran: Iran. 2011;12-5.
Varmazyar M, Azarbayjani M. The effect of saffron supplementation on antioxidant enzymes activities during a session eccentric exercise in active males. J. Med Plants. 2014;2(50):54-63.
Sanai M, Azarbayjani M, Piri M. Effect of saffron extract on cratinin, carbonil protein and CRP after acute running in inactive men. [Masterʼ thesis]. [Tehran]: Islamic Azad University, Tehran Markazi Branch; 2012.
Akbari M. Memarbashi A, Siahkouhian M. Investigation of saffron consumption on cardio-respiratory endurance of non-active female students of university of Ardabil. [Masterʼ thesis]. [Ardabil]: Ardabil University; 2012.
Piri M, Mosalman Haghighi M, Azarbaijani M, Khajehloo A. Effect of saffron extract and aerobic exercise on non-enzymetic hepatic antioxidants in streptozotocin diabetic rats. J. sport biosci res. 2012;7:5-16.
Fazel KalkhoranJ, ShibakA. Effect of saffron extract and aerobic exercise on some indices of oxidative stress in streptozotocin diabetic rats. J. sport biosci. 2013;5(4): 1-19.
Jalili M, Azarbayjani MA, Matin-Homai H. Effect of saffron extract on non-enzymetic antioxidants after acute running in young males. [Masterʼ thesis]. [Tehran]. Islamic Azad University, Tehran Markazi Branch; 2012.
Moradi Z, Shemshaki A, Basami M. Effect of acute aerobic and anaerobic exercise with saffron supplementation on some non-oxidative enzymes in young athlete females. [Masterʼ thesis]. [Tehran]. Al-Zahra University; 2010.
Peeri M, Mosalman Haghigh M, Azarbayejani MA, Atashak S. Effect of aqueous extract of saffron and aerobic training on hepatic non enzymatic antioxidant levels in streptozotocin-diabetic rats. Arch Des Sci. 2012;65(10):525-32.