نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
دانشگاه اصفهان
چکیده
هدف پژوهش بررسی اثر متقابل ریتم روزانه و عادت ماهانه بر میزان ریکاوری لاکتات پس از یک فعالیت بیشینه بود. بدین منظور تعداد 12 نفر از دانشجویان دختر رشتۀ تربیت‌بدنی (میانگین±انحراف معیار سن60/1±75/20 سال، قد 62/3±75/164 سانتی متر، وزن 45/5±08/55 کیلوگرم) در این پژوهش شرکت نمودند. آزمودنیها تست بروس را تا سر حد واماندگی انجام و در مرحلۀ ریکاوری، به مدت 20 دقیقه با سرعت 72/2 کیلومتر در ساعت با شیب صفر درصد، روی تردمیل راه رفتند. میزان لاکتات خون بلافاصله بعد از اجرای آزمون و نیز در حین ریکاوری (دقایق 5، 10 و 20) در دو زمان از روز (ساعات 06:00 و 18:00) و دو مرحله از سیکل عادت ماهانه اندازهگیری شد. از آزمون ANOVA برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. اثر عادت ماهانه و اثر متقابل ریتم روزانه و عادت ماهانه بر ریکاوری لاکتات معنادار نبود. همچنین تغییرات معناداری در غلظت لاکتات خون در دقایق پنج و 10 از دورۀ ریکاوری بین ساعت 06:00 و 18:00 مشاهده نشد. ولی کاهش معناداری در میزان لاکتات در دقیقه 20 از زمان ریکاوری در زمان عصر نسبت به صبح مشاهده شد. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد ریکاوری لاکتات در عصر نسبت به صبح سریعتر انجام میشود، ولی مراحل فولیکولی و لوتئینی از سیکل عادت ماهانه بر ریکاوری لاکتات تأثیر ندارد.
کلیدواژه‌ها
1) Bambaeichi, E. The influence of circadian and circamensal rhythms on muscle performance. Ph.D. Thesis, Liverpool John Moores University, 2004.
2) Atkinson, G. Reilly, T. Circadian variation in sports performance. International Journal of Sports and Medicine, 1996. 21(4): 292-312.
3) Moore-Ede, M.C. Sulzman, F.M. Fuller, C.A. The clocks that time us, physiology of the circadian timing system. Second Printing. United States of America, 1982.
4) Reilly, T. Bambaeichi, E. Methodological issues in studies of rhythms in human performance. Biological Rhythm Research, 2003. 34: 321-30.
5) شیری راضیه، دباغ نیکو خصلت سعید، امیرساسان رامین. مقایسه تأثیر فعالیت هوازی در اوایل دوره فولیکولی با اواخر دوره فولیکولی بر لپتین سرم زنان غیر ورزشکار. فیزیولوژی ورزشی. 1392، 19: 62-47.
6) حیدرنیا الهه، بمبئی چی عفت، رهنما نادر. اثر متقابل ریتم روزانه و سیکل عادت ماهانه بر عملکردهای قلبی ـ تنفسی. المپیک. 1387، 16(3): 17-105.
7) نیک فر فرح زاد. بررسی اختلالات خلقی و رفتاری زنان در طی یک سیکل ماهانه. رساله دکتری. دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه. دانشکده پزشکی، 1373.
8) Alethea, J. Anderson, A. Mark, A. Effects of the menstrual cycle on expiratory resistance during whole body exercise in females. J Sports Sci & Med, 2008. (7):475-9.
9) Ashily, C. Bishop, P. Joe, FS. Reneau, P. Perkins, C. Menstrual phase effects on fat and carbohydrate oxidation during prolonged exercise in active females. Int Electronic J online, 2000.1(4):67-73.
10) Horton. TJ. Miller, EK. Bourret, K. No effect of menstrual cycle phase on glycerol or kinetics during 90 min of moderate. J Appl Physiol, 2006. 100: 91725.
11) Dean, TM. Perreault, L. Mazzeo, RS. Horton, TJ. No effect of menstrual cycle phase on lactate threshold. J Appl Physiol, 2003. 95: 2537-43.
12) Valarie, JH. Michael, DJ. Free fatty acid metabolism in the follicular and luteal phases of the menstrual cycle .J Clin Endocrinol Metab, 1992. (74):44-9
13) Lebrune, C M. Effect menstrual cycle on athletic performance. Med Sci Sports Exerc, 1995. 27(3):437-44.
14) Lavoie, JM. Dionne, N. Helie, R. Menstrual cycle phase dissociation of blood glucose homeostasis during exercise. Appl Physiol, 1987. 62 (3): 1084-9.
15) Bonen, A. Haynes, FJ. Watson-Wright W. Effects of menstrual cycle on metabolic responses to exercise. J Appl Physiol, 1983. 55(5): 1506-13.
16) Birch, K. Circamensal rhythm in physical performance. Biological Rhythm Research, 2000. 31: 1-14.
17) رابرت آ، رابرگز و اسکات ا، رابرتس. اصول بنیادی فیزیولوژی ورزشی جلد 1. ترجمه گائینی عباسعلی، دبیدی روشن ولی الله. چاپ سوم .تهران: انتشارات سمت، 1389.
18) قاسمی الهام، ثاقب جو مرضیه، دادی زهره، مرکی حمیده. تأثیر یک وهله فعالیت هوازی بیشینه صبح و عصر بر سطوح پلاسمایی هورمون‌های رشد و کورتیزول در زنان جوان. ورزش و علوم زیستی حرکتی. 1391، 3 (1): 47-38.
19) ایزدی مجتبی، ناظم فرزاد، ظریفیان اصغر و دیگران. تآثیر ال- کارنیتین بر غلظت‌های گلوکز و لاکتات پلاسما و ظرفیت‌های هوازی حین فعالیت زیر بیشینه بر روی دوچرخه کارسنج. مجله علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اراک.1389، 13(1): 24-17.
20) موگان ران، گلیسون میکائیل، گرین هاف، پائول ال. بیوشیمی فعالیت های ورزشی. ترجمه گائینی عباسعلی، حامدی نیا محمد رضا، کوشکی جهرمی مریم ، فتحی مهرداد. چاپ دوم. تهران: انتشارات سمت، 1385.
21) Stephens, T J. Mc Kenna, M J. Canny, B J. Snow, R J. Mc Conell, G K. Effects of sodium bicarbonate on muscle metabolism during intense endurance cycling. Med Sci Sports Exerci, 2002. 4(4): 614 –21.
22) Swank, A M. Robertson, R J. Effects of induced alkalosis on perception of exertion during exercise recovery. J strength Cond Res, 2002. 16(4): 491-9.
23) Forsyth, J.J. Reilly, T. The combined effect of time of day and menstrual cycle on lactate threshold. Medicine and Science in Sports and Exercise, 2005 .37(12): 2046-53.
24) Aldemir, H. Atkinson, G. Cable, T. Edwards, B. Waterhouse, J. Reilly T. A comparison of the immediate effects of moderate exercise in the late morning and late afternoon on core temperature and cutaneous thermoregulatory mechanisms. Chronobiology International, 2000. 17(2):197-207.
25) رغبتی علی. بررسی تاثیر ریتم شبانه روزی بدن بر روی استقامت قلبی ـ تنفسی دانشجویان پسر. پایان نامۀ تحصیلی کارشناسی ارشد. سازمان تربیت بدنی. آموزشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، 1376.
26) خالدی ندا، گائینی عباسعلی، کردی محمدرضا. ارتباط بین سرعت در نقطه ی چرخش لاکتات و سرعت در لحظه ی رسیدن به VO2max هنگام دوی فزاینده تا درماندگی در دوندگان استقامتی. المپیک، 1386، 3 (39): 15-107.
27) Baldari, C. Videira, M. Madeira, F. Sergio, J. Guidetti, L. Lactate removal during recovery related to the individual anaerobic and ventilatory thresholds in soccer players. European Journal of Applied Physiology, 2004. 93: 224-30.
28) Isler, A.K. Time of day effects in maximal anaerobic performance and blood lactate concentration during and after a supramaximal exercise. Isokinetics and Exercise Science, 2006. 14(4): 335-40.
29) Souissi, N. Bessot, N. Chamari, K. Gauthier, A. Sesbo, B. Davenne, D. Effect of time of day on aerobic contribution to the 30-s wingate test performance. Chronobiology International, 2007. 24(4): 739-48.
30) Smolensky, M.H. Tatar, S.E. Bergman, S.A. Circadian rhythmic aspects of human cardiovascular function: overview by chronobiologic statical methods. Chronobiologia, 1996. 3: 337-71.
31) گایتون آرتور، هال جان. فیزیولوژی پزشکی (جلد اول). ترجمه شادان فرخ. ویرایش 12. چاپ اول. تهران: انتشارات چهر، 1389.
32) Gharbi, A. Chamari, K. Kallel, A. Ahmaidi, S. Tabka, Z. Abdelkarim, Z. Lactate kinetics after intermittent and continuous exercise training. Journal of Sports Science and Medicine, 2008. 7: 279-85.
33) Kargarfard, M. Rouzbahani, R. Rezanejad, S. Poursafa, P. The effect of air pollution on cardio respiratory performance of active individuals. ARYA Atherosclerosis J, 2009. 5(2):1-5.
34) Sekir, U. Ozyener, F. Gur, H. Effect of time of day on the relationship between lactate and ventilatory thrsholds: A brief report. Journal of Sports Science and Medicine, 2002. 1: 136-40.
35) Chippa, G. Roseguini, B.T. Alves, C.N. Ferlin, E.L. Neder, J.A. Ribeiro, J.P. Medicine and Science in Sports and Exercise, 2008. 40(1): 111-6.
36) نور شاهیمریم، رجاییان عسل، کیمیاگر مسعود، ابراهیم خسرو. تأثیر مکمل دهی حاد ال-کارنیتین در مراحل چرخه قاعدگی زنان ورزشکار بر توان هوازی و شاخص‌های متابولیکی پس از فعالیت بیشینه. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. 1390. 6 (1): 32-23.
37) Abdollahpor,A. Khosravi, N.Nobakht, R Z. Effects of the menstrual cycle phase on the blood actate responses and exercise performance in active women. Euro J Exp Bio, 2013. 3(3):206-10.
38) Galliven, E.A. Singh, A. Michelson, D. Bina, S. Gold, P.W. Deuster, P.A. Hormonal and metabolic responses to exercise across time of day and menstrual cycle phase. Journal of Applied Physiology, 1997. 83: 1822-31.
39) Middleton, L.E. Effects of menstrual phase on performance and recovery in intense intermittent activity. M.A. Thesis, University of British Columbia, 2000.
40) De Souza, M.J. Maguire, M.S. Rubin, K.R. Maresh, C. Effects of menstrual phase and amenorrhea on exercise performance in runners. Medicine and Science in Sports and Exercise, 1990. 22: 575-80.
41) Jurkowski, J.E. Jones, N.L. Toews, C.J. Sutton, J.R. Effects of menstrual cycle on blood lactate, O2 delivery, and performance during exercise. Journal of Applied Physiology, 1981. 51: 1493-9.
42) McCracken, M. Ainsworth, B. Hackney, A.C. Effects of the menstrual cycle phase on the blood lactate responses to exercise. European Journal of Applied Physiology, 1994. 69(2): 174-5.
43) سیوف جهرمی مریم، گائینی عباسعلی. چوبینه سیروس و همکاران. تأثیر مصرف ملاتونین بر شاخص‌های قلبی-تنفسی در هنگام فعالیت ورزشی. مجله علمی‌پژوهشی دانشگاه علوم و پزشکی ارتش جمهوری اسلامی‌ایران. 1390، 9(1): 11-6.
44) امیر ساسان رامین، کریمی‌اصل اکرم، ساری صراف وحید، نوروزی حمیدرضا. تأثیر مراحل مختلف دورۀ ماهانه بر برخی شاخص‌های فیزیولوژیایی دختران ورزشکار. المپیک. 1390، 19(4): 51-37.
45) Dimitriev, D A. Saperova, E V. Karpenk, IuD. Features of cardiovascular functioning during different phases of the menstrual cycle. Ross Fiziol Zh Im Sechenova, 2007. 93(3): 300-5.
)