نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی/دانشگاه گیلان

2 دانشگاه گیلان

3 دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات گیلان

چکیده

این پژوهش به منظور تعیین میزان شیوع مصرف مکمل‌ها و میزان آگاهی و نگرش از عوارض جانبی آن‌ها در میان اندام-پروران شهر کرج انجام گردید. جامعه آماری، همه اندام‌پروران شهر کرج بودند که پرسش‌نامه 25 سوالی (آلفا کرونباخ 84/0) بین 320 اندام‌پرور مناطق مختلف شهر کرج به عنوان نمونه آماری توزیع گردید. داده‌های پژوهش با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی در سطح 05/0≥P مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد 4/82% از این ورزشکاران مکمل مصرف می‌کنند. همچنین، مشخص شد که سطح تحصیلات، سابقه ورزشی و سابقه قهرمانی افراد شرکت‌کننده در مطالعه با شیوع مصرف هم‌بستگی معناداری دارد (05/0≥P)، اما بین سطح تحصیلات، سابقه ورزشی و سابقه قهرمانی با آگاهی و نگرش هم‌بستگی معناداری مشاهده نشد. بیش‌ترین مکمل مصرفی، به صورت ترکیبی (46%)، کراتین (9/21%) و پودرهای پروتئین (3/15%) بود. مهم‌ترین دلیل استفاده از مکمل، افزایش توده عضلانی (54%) و افزایش قدرت (6/25%) بود و مهم‌ترین منابع کسب آگاهی، مربی (62%) و هم‌تیمی‌ها (17%) بودند. اوج شیوع مصرف مکمل، در سنین 16 تا 20 سال مشاهده شد. بر این اساس، استنباط می‌گردد مصرف بی‌رویه این مواد در کلان‌شهر کرج به سبب عدم مشورت ورزشکاران با افراد متخصص و دریافت اطلاعات غلط از افراد حاضر در باشگاه‌های ورزشی افزایش یافته است. بنابراین، برنامه‌ریزی آموزشی و اطلاع‌رسانی برای حل این معضل با محوریت باشگاه‌های ورزشی و مربیان، ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

1) Greenwood M, Kalman D S, Antonio J. Nutritional supplements in sport and exercise. (1st ed). Totowa: Humana Press; 2008. p. 34.
2) Nieper A. Nutritional supplement practices in UK junior national track and field athletes. British Journal of Sports Medicine. 2005; 39(9): 645-9.
3) Juhn M S. Popular sports supplements and ergogenic aids. Sports Medicine. 2003; 33(12): 921-39.
4) Karimian J, Shekarchizadeh Esfahani P. Supplement consumption in bodybuilder athletes. J Res Med Sci. 2011; 16(10): 1347-53.
5) Walberg-Rankin J. A review of nutritional practices and needs of bodybuilders. The Journal of Strength & Conditioning Research. 1995; 9(2): 116-24.
6) Heikkinen A, Alaranta A, Helenius I, Vasankari T. Use of dietary supplements in Olympic athletes is decreasing: a follow-up study between 2002 and 2009. J Int Soc Sports Nutr. 2011; 8(1): 1-8.
7) ملک مجتبی، قربانی راهب، غنایی معصومه. بررسی فراوانی استفاده از داروهای نیروزا و آگاهی نسبت به عوارض آن در ورزشکاران بدن­ساز مرد استان سمنان. نشریۀ کومش. 1383؛ 6(2): 9ـ123.
8) کارگر‌فرد مهدی، کاشی علی، سرلک زهرا. شیوع مصرف مواد نیروزا و سطح آگاهی از اثرات و عوارض جانبی آن­ها در ورزش­کاران استان لرستان. نشریۀ اصول بهداشت روانی. 1388؛ 11(42): 34‌‌ـ123.
9) حضوری محمد، احتشامی مهدی، حق­روان سیمین، آذرپیرا آزاده. شیوع، دلایل مصرف و منابع کسب اطلاعات در‌مورد مکمل­های غذایی ـ ورزشی در ورزشکاران رشته­های مختلف شهر تبریز (1389). نشریۀ علوم زیستی ورزشی. 1391؛ 4(12): 91ـ77.
10) Tsitsimpikou C, Chrisostomou N, Papalexis P, Tsarouhas K, Tsatsakis A, Jamurtas A. The use of nutritional supplements among recreational athletes in Athens, Greece. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism. 2011; 21(5): 377-84.
11) El Khoury D, Antoine-Jonville S. Intake of nutritional supplements among people exercising in gyms in Beirut city. Journal of Nutrition and Metabolism. 2012; 12: 1-12.
12) عزیزی محمد. بررسی میزان شیوع مصرف و دلایل استفاده از مکمل­ها در قایق‌رانان مرد تیم ملی ایران. نشریۀ فیزیولوژی ورزشی. 1392؛ 5(20): 62ـ53.
13) امیرساسان رامین. میزان، نوع و علل مصرف مکمل­های غذایی در ورزشکاران ایرانی شرکت‌کننده در بازی­های المپیک 2012 لندن بر‌‌اساس تئوری رفتار برنامه­ریزی‌شده. نشریۀ فیزیولوژی ورزشی. 1393؛ 6(21):60ـ43.
14) Calfee R, Fadale P. Popular ergogenic drugs and supplements in young athletes. Pediatrics. 2006; 117(3): 577-89.