نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه تربیت بدنی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران

2 استاد گروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه حکیم سبزواری

3 دانشیار گروه فیزیولوژی ورزش، دانشگاه حکیم سبزواری

4 متخصص قلب و عروق، استادیار دانشگاه علوم پزشکی سبزوار

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سه برنامة تمرین ترکیبی هوازی ـ مقاومتی با شدت‌های مختلف بر سطوح آدیپونکتین، پروتئین متصل به رتینول چهار و نیم‌رخ لیپیدی در مردان مبتلا به دیابت نوع دو انجام گرفت. بدین‌منظور، 43 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو به‌صورت تصادفی درچهار گروه (سه گروه تمرین ترکیبی یک (سن0/3±9/47، وزن1/1±9/77 و شاخص تودة بدنی 5/3±3/26)؛ دو (سن 3/6±8/45، وزن 7/6±8/80 و شاخص تودة بدنی 8/1±9/26)؛ سه (سن 9/0±5/47، وزن 7/11±9/82 و شاخص تودة بدنی 9/2±0/28) و گروه کنترل (سن 2/1±9/46، وزن 3/4±10/84 و شاخص تودة بدنی4/2±2/28) تقسیم شدند و گروه‌های تمرینی، تمرین ترکیبی هوازی ـ مقاومتی را به‌مدت12 هفته و با شدت‌های مشخص (گروه یک: مقاومتی60-50 درصدیک ‌تکرار ‌بیشینه، هوازی80-70 درصد ضربان قلب بیشینه؛ گروه دو: مقاومتی70-60 درصد یک‌ تکرار‌ بیشینه، هوازی70-60 درصد ضربان قلب بیشینه؛ گروه سه: مقاومتی80-70 درصدیک ‌تکرار ‌بیشینه، هوازی60-50 درصد ضربان قلب بیشینه)اجرا نمودند. جهت انجام پژوهش، فرایند خونگیری به‌منظور تعیین سطوح آدیپونکتین، پروتئین متصل به رتینول چهار و نیم‌رخ لیپیدی، قبل و پس از 12 هفته انجام گرفت و داده‌ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تجزیه‌و‌تحلیل شد.نتایج نشان می‌دهد که سطوح پروتئین متصل به رتینول چهار در گروه دو و سۀ تمرین ترکیبی نسبت به گروه کنترل به‌طور معناداری کاهش یافته است (P<0.05). مقادیر تری‌گلیسرید نیز در هر سه گروه تمرینی نسبت به گروه‌ کنترل به‌طور معنا‌داری کاهش را نشان می‌دهد (P<0.05). شایان‌ذکر است که برمبنای نتایج،تفاوت معناداری در وزن، شاخص تودة بدنی، درصد چربی، سطوح آدیپونکتین، کلسترول تام،لیپوپروتئین کلسترول با چگالی بالا و لیپوپروتئین کلسترول با چگالی پایین بین گروه‌ها مشاهده نمی‌‌شود و 12 هفته تمرین ترکیبی با شدت‌های مختلف، تأثیری بر شاخص‌های آنتروپومتریک و آدیپونکتین بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نداشته است. با‌این‌حال، می‌توان گفت که دو برنامة تمرین ترکیبی گروه دو و سه به‌واسطۀ کاهش سطوح پروتئین متصل به رتینول چهار و تری‌گلیسرید می‌تواند در بهبود اختلالات متابولیکی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مفید باشد.  

کلیدواژه‌ها

موضوعات

1. Gulcelik N, Usman A, Gurlek A. Role of adipocytokines in predicting the development of diabetes and its late complications. Endocrine. 2009; 36(3): 397-403.
2. Kahn S E, Cooper M E, Del Prato S. Pathophysiology and treatment of type 2 diabetes: Perspectives on the past, present, and future. Lancet. 2014; 383(9922): 1068-83.
3. Nolan C J, Damm P, Prentki M. Type 2 diabetes across generations: From pathophysiology to prevention and management. Lancet. 2011; 378(9786): 169-81.
4. Hordern M D, Dunstan D W, Prins J B, Baker M K, Singh M A, Coombes J S. Exercise prescription for patients with type 2 diabetes and pre-diabetes: A position statement from Exercise and Sport Science Australia. J Sci Med Sport. 2012; 15(1): 25-31.
5. Stefanyk L E, Dyck D J. The interaction between adipokines, diet and exercise on muscle Insulin sensitivity. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010; 13(3): 255-9.
6. Nayak B S, Ramsingh D, Gooding S, Legall G, Bissram S, Mohammed A, et al. Plasma adiponectin levels are related to obesity, inflammation, blood lipids and insulin in type 2 diabetic and non-diabetic Trinidadians. Prim Care Diabetes. 2010; 4(3): 187-92.
7. Ahima R S. Metabolic actions of adipocyte hormones: Focus on adiponectin. Obesity (Silver Spring). 2006; 14(1): 9-15.
8. Christou G A, Tselepis A D, Kiortsis D N. The metabolic role of retinol binding protein 4: An update. Horm Metab Res. 2012; 44(1): 6-14.
9. Graham T E, Yang Q, Blüher M, Hammarstedt A, Ciaraldi T P, Henry R R, et al. Retinol-binding Protein 4 and Insulin resistance in lean, obese, and diabetic subjects. N Engl J Med. 2006; 354(24): 2552-63.
10. Kotnik P, Fischer-Posovszky P, Wabitsch M. RBP4: A controversial adipokine. Eur J Endocrinol. 2011; 165(5): 703-11.
11. Kang S, Woo J H, Shin K O, Kim D, Lee H J, Kim Y J, et al. Circuit resistance exercise improves glycemic control and adipokines in females with type 2 diabetes mellitus. J Sports Sci Med. 2009; 8(4): 682-8.
12. Ku Y H, Han K A, Ahn H, Kwon H, Koo B K, Kim H C, et al. Resistance exercise did not alter intramuscular adipose tissue but reduced retinol-binding protein-4 concentration in individuals with type 2 diabetes mellitus. J Int Med Res. 2010; 38(3): 782-91.
13. Jorge M L, De Oliveira V N, Resende N M, Paraiso L F, Calixto A, Diniz A L, et al .The effects of aerobic, resistance, and combined exercise on metabolic control, inflammatory markers, adipocytokines, and muscle Insulin signaling in patients with type 2 diabetes mellitus. Metabolism. 2011; 60(9): 1244-52.
14. Hong H R, Jeong J O, Kong J Y, Lee Sh, Yang Sh, Ha C D, et al. Effect of walking exercise on abdominal fat, Insulin resistance and serum Cytokines in obese women. J Exerc Nutrition Biochem. 2014; 18(3): 277-85.
15. Praet S F, Van Loon L J. Optimizing the therapeutic benefits of exercise in type2 diabetes. J Appl Physiol (1985). 2007; 103(4): 1113-20.
16. Colberg S R, Sigal R J, Fernhall B, Regensteiner J G, Blissmer B J, Rubin R R. Exercise and type 2 diabetes: The American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: Joint position statement. Diabetes Care. 2010; 33(12): 147–67.
17. Balducci S, Zanuso S, Nicolucci A, Fernando F, Cavallo S, Cardelli P, et al. Anti-inflammatory effect of exercise training in subjects with type 2 diabetes and the metabolic syndrome is dependent on exercise modalities and independent of weight loss. Nutr Metab Cardiovasc Dis. 2010; 20(8): 608-17.
18. Yang Z, Scott C A, Mao C, Tang J, Farmer A J. Resistance exercise versus aerobic exercise for type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. Sports Med. 2014; 44(4): 487-99.
19. Boulé N G, Kenny G P, Haddad E, Wells G A, Sigal R J. Meta-analysis of the effect of structured exercise training on cardiorespiratory fitness in type 2 diabetes mellitus. Diabetologia. 2003; 46(8): 1071-81.
20. Umpierre D, Ribeiro P A, Kramer C K, Leitão C B, Zucatti A T, Azevedo M J, et al. Physical activity advice only or structured exercise training and association with HbA1c levels in type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis. JAMA. 2011; 305(17): 1790-9.
21. Umpierre D, Ribeiro P A, Schaan B D, Ribeiro J P. Volume of supervised exercise training impacts glycaemic control in patients with type 2 diabetes: A systematic review with meta-regression analysis. Diabetologia. 2013; 56(2): 242-51.
22. Jackson A S, Pollack M L. Practical assessment of body composition. Phys Sports Med. 1985; 13(1): 76-90.
23. Tan S, Li W, Wang J. Effects of six months of combined aerobic and resistance training for elderly patients with a long history of type 2 diabetes. J Sports Sci Med. 2012; 11(3): 495-501.
24. Yavari A, Najafipoor F, Aliasgarzadeh A, Niafar M, Mobasseri M. Effect of aerobic exercise, resistance training or combined training on glycemic control and cardio-vasculr risk factors in patients with type 2 diabetes. Biol Sport. 2012; 29(2): 135-43.
25. Samadian Z, Tofighi A, Mahdi Zadeh A. Effect of combined training (aerobic- resistance) on resistine serum and glycemic indexes in type 2 diabetes obese postmenopausal women. Ijdld. 2013; 12(6): 524-33. (In Persian).
26. Marcus R L, Smith S, Morrell G, Addison O, Dibble L E, Wahoff-Stice D, et al. Comparison of combined aerobic and high- force eccentric resistance exercise with aerobic exercise only for people with type 2 diabets mellitus. Phys Ther. 2008; 88(11): 1345-54.
27. Albright A, Franz M, Hornsby G, Kriska A, Marrero D, Ullrich I, et al. American College of Sports Medicine position stand, exercise and type 2 diabetes. Med Sci Sports Exerc. 2000; 32(7): 1345-60.
28. Hamedinia M, Amiri-Parsa T, Khademosharie M, Azarnive M, Hedayati M. The effect of five-week daily aerobic exercise training and ten-week every other day aerobic training on some markers of women with type 2 diabetes. Daneshvar Medicine. 2012; 19(99): 71-8. (In Persian).
29. Chudyk A, Petrella R J. Effects of exercise on cardiovascular risk factors in type 2 diabetes: A meta-analysis. Diabetes Care. 2011; 34(5): 1228-37.
30. Choi K M, Kim T N, Yoo H J, Lee K W, Cho G J, Hwang T G, et al. Effect of exercise training on A-FABP, lipocalin-2 and RBP4 levels in obese women. Clin Endocrinol (Oxf). 2009; 70(4): 569-74.
31. Choi H Y, Park J W, Lee N, Hwang S Y, Cho G J, Hong H C, et al. Effects of a combined aerobic and resistance exercise program on C1q/TNF-related Protein-3 (CTRP-3) and CTRP-5 levels. Diabetes Care. 2013; 36(10): 3321-7.
32. Lee S S, Kang S. Effects of regular exercise on obesity and type 2 diabetes mellitus in Korean children: Improvements glycemic control and serum adipokines level. J Phys Ther Sci. 2015; 27(6): 1903-7.
33. Taghian F, Zolfaghari M, Hedayati M. Effects of aerobic exercise on serum retinol binding Protein 4, Insulin resistance and blood lipids in obese women. Iran J Public Health. 2014; 43(5): 658-65. (In Persian).
34. Numao S, Sasai H, Nomata Y, Matsuo T, Eto M, Tsujimoto T, et al. Effects of exercise training on circulating retinol-binding Protein 4 and cardiovascular disease risk factors in obese men. Obes Facts. 2012; 5(6): 845-55.
35. Goodman E, Graham T E, Dolan L M, Daniels S R, Goodman E R, Kahn B B. The relationship of retinol binding Protein 4 to changes in Insulin resistance and cardiometabolic risk in overweight black adolescents. J Pediatr. 2009; 154(1): 67-73.
36. Soori R, Hasani Ranjbar S, Vahabi K, Shabkhiz F. Effects of aerobic interval training on serum RBP4 and Insulin resistance in type 2 diabetic patients. Iranian Journal of Diabetes and Metabolism. 2011; 4(10): 388-97. (In Persian).
37. Broch M, Gómez J M, Auguet M T, Vilarrasa N, Pastor R, Elio I, et al. Association of retinol-binding Protein-4 (RBP4) with lipid parameters in obese women. Obes Surg. 2010; 20(9): 1258-64.
38. Johannsen N M, Sparks L M, Zhang Z, Earnest C P, Smith S R, Church T S, et al. Determinants of the changes in glycemic control with exercise training in type 2 diabetes: A randomized trial. PLoS One. 2013; 8(6): 62973.
39. Parsian H, Eizadi M, Khorshidi D, Khanali F. The effect of long-term aerobic exercise on serum adiponectin and Insulin sensitivity in type 2 diabetic patients. J Jums. 2013; 11(1): 41-8. (In Persian).
40. Shavandi N, Saremi A, Ghorbani A, Parastesh M. Effects of aerobic training on resistin, adiponectin and Insulin resistance index in type 2 diabetic men. Sport Physiology (Research on Sport Science). 2011; 3(10): 89-102. (In Persian).
41. Racil G, Ben Ounis O, Hammouda O, Kallel A, Zouhal H, Chamari K, et al. Effects of high vs. moderate exercise intensity during interval training on lipids and adiponectin levels in obese young females. Eur J Appl Physiol. 2013; 113(10): 2531-40.
42. Akbarpour M. The effect of aerobic training on serum adiponectin and leptin levels and inflammatory markers of coronary heart disease in obese men. Biol Sport. 2013; 30(1): 21-7.